چکیده
تاریخ آبرسانی در استان کویری یزد، حاکی از سختیهای فراوانی است که مردمان این استان در طول تاریخ برای تأمین آب تجربه کردهاند. پیشینیان استان یزد با مدیریت آبهای رودخانههای فصلی، چشمهها، آبهای زیرزمینی و آبهای جمعآوریشده از نزولات جوی، آب موردنیاز مصارف کشاورزی و شرب شهروندان را با ایجاد سازههای سنتی تأمین مینمودند. با مرسوم شدن سامانه مدرن آبرسانی، سازههای تاریخی آبی که فرآیند آبرسانی را در استان تشکیل میدادند از مدار بهرهبرداری خارجشدهاند. ازآنجاییکه بخش قابلتوجهی از این سازهها همچنان قابلیت بهرهبرداری دارند در همین راستا این مقاله بهروش توصیفی تحلیلی و با اتکا به برداشتهای صورتگرفته از بازدیدهای میدانی و مصاحبههایی که با صاحبنظران بومی استان یزد انجامشده است، ضمن اشاره به ضعفهای ناشی از سامانههای آبرسانی مدرن، بهضرورت بکارگیری آبرسانی سنتی در کنار سایر راهکارهای ارائهشده (ازجمله ایجاد و تقویت سکونتگاههای شهری جدید، توسعه روشهای بهینه تولید و بهرهبرداری از منابع آب، توسعه روشهای بهینه مصرف آب و …) پرداخته است. با توجه به پژوهش انجامشده، استفاده از ظرفیتهای سازههای سنتی موجود در سطح استان ازجمله راهکارهای کاربردی و عملیاتی است که میتوان برای مطالعات پدافند غیرعامل سامانه آبرسانی استان یزد متصور شد. نتایج این مقاله، بهرهگیری از سامانه سنتی آبرسانی و تلفیق آن با آبرسانی مدرن شهری را ضرورتی متناسب با مبانی و اصول پدافند غیرعامل دانسته و بهعنوان یکی از راهکارهای مدیریت مناسب تأمین آب شرب شهر یزد مطرح نموده است. البته برای حصول پایداری در تأمین آب شرب این شهر لازم است تا سایر طرحهای پیشنهادی در این مقاله نیز مورد توجه مسئولین محترم استان قرار گیرند.
البته برای حصول پایداری در تأمین آب شرب این شهر لازم است تا سایر طرحهای پیشنهادی در این مقاله نیز مورد توجه مسئولین محترم استان قرار گیرند.